Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο ωφέλιμο είναι το
μέλι που βάζετε κάθε πρωί στο ψωμί, στη φρυγανιά ή στον καφέ σας. Μπορεί να έχει απέραντη γλύκα, αλλά δεν είναι απλώς μια γλυκαντική ύλη όπως η ζάχαρη. Πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του προϊόν, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, γνωστό από την αρχαιότητα για την ωφέλιμη δράση του στην υγεία του οργανισμού. Σήμερα, νέες επιστημονικές έρευνες έρχονται να πιστοποιήσουν αυτές του τις ιδιότητες.
Πώς μας ωφελεί:
● Μας εφοδιάζει με ενέργεια, καθώς αποτελεί πηγή απλών και σύνθετων υδατανθράκων.
● Το αντιοξειδωτικό του περιεχόμενο έχει ιδιαίτερα ευεργετική δράση στον οργανισμό μας. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ορισμένα από τα αντιοξειδωτικά συστατικά του (όπως το καφεϊκό οξύ, το μέθυλ-καφεϊκό οξύ, το φαινυλέθυλ-καφεϊκό οξύ και το φαινυλδιμέθυλ-καφεϊκό οξύ) έχουν σημαντική αντικαρκινική δράση. Ειδικότερα, επιστημονική μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση αυτών των αντιοξειδωτικών σε πειραματόζωα ανέστειλε των πολλαπλασιασμό νεοπλασματικών κυττάρων του εντέρου.
● Με τη μορφή καταπλάσματος, έχει θετική επίδραση σε ασθενείς με χρόνιες πληγές και έλκη. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι περιέχει απλά σάκχαρα, τα οποία απορροφούν υγρά από την πληγή, αναστέλλοντας έτσι την ανάπτυξη μικροβίων, τα οποία χρειάζονται υγρασία για να επιβιώσουν και να πολλαπλασιαστούν. Παράλληλα, το μέλι περιέχει το ένζυμο οξειδάση της γλυκόζης, το οποίο προάγει την παραγωγή υπεροξειδίου του υδρογόνου, μιας ουσίας με ήπιες αντισηπτικές ιδιότητες. Την αντιβακτηριδιακή του δράση την οφείλει σε μεγάλο βαθμό στο αντιοξειδωτικό πινοσεμπρίνη, που βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στο μέλι.
● Συντελεί στην καλή λειτουργία του εντέρου. Το μέλι θεωρείται ένα από τα καλύτερα φυσικά, ελαφρά καθαρτικά. Η φρουκτόζη που περιέχει απορροφάται δυσκολότερα και σε συνδυασμό με τη χολίνη διεγείρει τα έντερα και προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα.
● Θεωρείται καταπραϋντικό και χαλαρωτικό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία κουταλιά
μέλι σε χλιαρό γάλα διευκολύνει τον ύπνο.
● Το υψηλό ποσοστό φρουκτόζης, σε συνδυασμό με τα ένζυμα που περιέχει το μέλι, βοηθά όσους βρίσκονται σε κατάσταση μέθης να συνέλθουν πιο γρήγορα. Γι’ αυτό το σκοπό, διαλύστε 2 κουταλιές μέλι σε λίγο χυμό λεμονιού.
● Το μέλι περιέχει 17% νερό, γι’ αυτό έχει και ενυδατική δράση.
Ένα νέο αντιβιοτικό;
Σε εξέλιξη βρίσκεται μια διεθνής μελέτη για τη σύγκριση του μελιού με υπάρχοντα αντιβακτηριακά φάρμακα. Η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Arne Simon, της Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου της Βόννης στη Γερμανία, έχει ήδη χρησιμοποιήσει μέλι σε ασθενείς, οι οποίοι δεν αντιδρούσαν σε θεραπευτική αγωγή. Oρισμένοι από αυτούς άρχισαν κιόλας να αντιδρούν θετικά.
Oι ασθενείς ήταν συχνά παιδιά, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είχε εξασθενήσει εξαιτίας χημειοθεραπείας, η οποία άφησε πληγές που ήταν ευάλωτες σε μολύνσεις. Στο 1/3 αυτών των παιδιών χορηγήθηκαν αντιβιοτικά, ενώ συγχρόνως οι πληγές τους καλύφθηκαν με μέλι. Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα ενός παιδιού του οποίου οι πληγές είχαν μολυνθεί από τη θανατηφόρο ποικιλία του χρυσίζοντος σταφυλόκοκκου, ο οποίος είναι ανθεκτικός σε ισχυρά αντιβιοτικά. Ενώ ο οργανισμός του παιδιού δεν μπόρεσε να αντιδράσει στα φάρμακα, απαλλάχτηκε τελικά από αυτό τον ανθεκτικό μικροοργανισμό 48 ώρες μετά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής με
μέλι.
Μέλι για το βήχα αντί για σιρόπι;
O Ιπποκράτης συνιστούσε διάλυμα μελιού για το δυνατό βήχα και τον ερεθισμό του φάρυγγα και του λάρυγγα. Πολύ αργότερα, την ίδια μέθοδο ακολουθούσαν και οι γιαγιάδες μας. Φαίνεται, λοιπόν, πως είχαν δίκιο, καθώς σήμερα πια τα επιστημονικά ευρήματα συνηγορούν σε αυτό. Σε μια ενδιαφέρουσα πρόσφατη έρευνα, γιατροί από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας μελέτησαν την αντιβηχική δράση του μελιού σε παιδιά και εφήβους ηλικίας από 2-18 ετών και παρατήρησαν ότι μια μικρή δόση μελιού πριν από τον ύπνο προσέφερε μεγαλύτερη ανακούφιση στα παιδιά από το νυχτερινό βήχα σε σύγκριση με τη δεξτρομεθορφάνη, μια ουσία κατασταλτική του βήχα που περιέχεται σε πολλά αντιβηχικά φαρμακευτικά σκευάσματα.
Τι περιέχει ένα βαζάκι μέλι
Το μέλι παρέχει στον οργανισμό μας ένα πλήθος θρεπτικών ουσιών. Είναι ένα μείγμα σακχάρων και άλλων συστατικών. Όσον αφορά τους υδατάνθρακες, το μέλι αποτελείται κυρίως από φρουκτόζη (περίπου 38,5%) και γλυκόζη (περίπου 31%) και περιέχει σε μικρότερα ποσοστά μαλτόζη, σουκρόζη και γαλακτόζη. Η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες είναι μικρή και σε λίπος μηδαμινή.
Περιέχει:
● Πληθώρα αμινοξέων, όπως προλίνη, φαινυλαλανίνη, τυροσίνη, βαλίνη κλπ.
● Πληθώρα αντιοξειδωτικών ουσιών (βιταμίνη C, χρυσίνη, καταλάση κλπ.).
● Μικρές, αλλά ποικίλες ποσότητες ιχνοστοιχείων και βιταμινών, όπως βιταμίνη C, βιταμίνη B6, ριβοφλαβίνη, παντοθενικό οξύ, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, νάτριο, κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο κλπ.
Όλα τα μέλια δεν είναι ίδια
Η σύσταση, η ποιότητα, τα οργανοληπτικά στοιχεία, ακόμη και η μορφή του μελιού, διαφέρουν από φυτό σε φυτό, από περιοχή σε περιοχή, ακόμη και από χρονιά σε χρονιά, γιατί επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες και τη χλωρίδα. Τα σκουρόχρωμα μέλια έχουν μεγαλύτερες ποσότητες αντιοξειδωτικών στοιχείων.
Πευκόμελο. Το πευκόμελο είναι μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας και αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό διαφορετικών ουσιών που υπάρχουν στη σύστασή του. Από τις ουσίες αυτές επικρατούν τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρος, σίδηρος, χαλκός κλπ.), τα οποία βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα ελληνικά πευκόμελα.
Μέλι ελάτης. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο κλπ.). Περιέχει βιταμίνες σε πολύ μικρές ποσότητες, αλλά ακόμα και αυτή η δόση βοηθάει στην καλύτερη αφομοίωση των σακχάρων από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Μέλι καστανιάς. Παράγεται από το νέκταρ και τις μελιτώδεις εκκρίσεις της καστανιάς, που θεωρείται καλό μελισσοκομικό φυτό, αφού δίνει γύρη εξαιρετικής ποιότητας. Εκτός από τα ιχνοστοιχεία που περιέχει, θεωρείται ότι μπορεί να δράσει ως στυπτικό σε περιπτώσεις δυσεντερίας.
Θυμαρίσιο. Θεωρείται άριστης ποιότητας μέλι λόγω του υπέροχου χρώματός του, της γεύσης του και των τονωτικών και αντισηπτικών του ιδιοτήτων. Δρα επίσης προληπτικά για καρδιαγγειακές διαταραχές και έχει ευεργετική δράση σε παθήσεις του ουροποιητικού και πεπτικού συστήματος.
Μέλι ερείκης (ερεικόμελο). Πρόκειται για ένα πολύ θρεπτικό είδος μελιού, που είναι ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και πωλείται κυρίως σε καταστήματα υγιεινής διατροφής.
Μέλι ηλίανθου. O ηλίανθος καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις στη χώρα μας, κυρίως στη Β. Ελλάδα, και δίνει πλούσια παραγωγή μελιού. Πρόκειται για μέλι που είναι καλή πηγή σε πολυφαινολών.
Τα άλλα προϊόντα της κυψέλης
Πρόπολη. Η πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία η οποία προστατεύει τους βλαστούς των δέντρων. Oι μέλισσες τη συλλέγουν, την αναμειγνύουν με γύρη, ένζυμα και κερί και τη χρησιμοποιούν για να σφραγίσουν τις χαραμάδες στην κυψέλη τους, να απολυμάνουν τα τοιχώματά της και να αποστειρώσουν τα κελιά πριν η βασίλισσα εναποθέσει εκεί τα αυγά, ώστε να αποφύγουν παράσιτα που εισέρχονται στις κυψέλες και γενικά να τους εξασφαλίσουν έναν υγιεινό τρόπο διαβίωσης.
Η πρόπολη έχει τη φήμη ενός φυσικού αντιβιοτικού και έρευνες που έχουν γίνει την ενισχύουν. Η πρόπολη περιέχει κερί, βάλσαμα, ρητίνες και αιθέρια έλαια σε πολύ μεγάλη ποσότητα. Το κερί τής προσδίδει την επουλωτική του δράση και οι ρητίνες, τα βάλσαμα και τα αιθέρια έλαια τις αντιμικροβιακές και αντιικές της ιδιότητες. Η πρόπολη φαίνεται ότι διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενεργοποιώντας τις φυσικές άμυνες του οργανισμού. Έχει, επίσης, ευεργετική δράση στο πεπτικό σύστημα. Κυκλοφορεί σε διάφορα σκευάσματα, όπως βάμμα, αλοιφή, κάψουλες.
Γύρη. Η γύρη είναι περισσότερο γνωστή εξαιτίας των αλλεργιών που προκαλεί, όμως λίγοι γνωρίζουν ότι οι κόκκοι της αποτελούν ένα εξαιρετικά φυσικό θρεπτικό προϊόν με τονωτικές ιδιότητες. Μία κουταλιά γύρη καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Oι πρωτεΐνες μάλιστα της γύρης αποτελούν το 20% της σύστασής της. Επιπλέον, η γύρη αποτελεί και ισχυρό αντιαναιμικό προϊόν, καθώς περιέχει σίδηρο, που ευνοεί το σχηματισμό των συστατικών του αίματος. Τη γύρη μπορείτε να την προμηθευτείτε σε διάφορες μορφές. Oι μελισσοκόμοι, αμέσως μετά τη συλλογή, μπορούν να την παγώσουν και να την πουλήσουν συσκευασμένη σε βαζάκια. Αυτό είναι και το πιο γνήσιο προϊόν. Ωστόσο, στο εμπόριο κυκλοφορεί και αφυδατωμένη σε μορφή σκόνης, σε γυάλινα βάζα και σε αποξηραμένους κόκκους, που μπορούν να προστεθούν σε χυμούς φρούτων, στο γιαούρτι ή τη σαλάτα.
Βασιλικός πολτός. Είναι μια κρεμώδης φυσική ουσία η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των μελισσών. Εργάτριες μέλισσες παράγουν αυτή την τροφή αποκλειστικά και μόνο για να θρέψουν τις βασίλισσες και τις προνύμφες. Είναι ενδεικτικό ότι η βασίλισσα ζει έως και πενήντα φορές περισσότερο από την απλή εργάτρια και καταφέρνει να γεννά κάθε μέρα έως και 2.000 αυγά. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι οι επιδόσεις της αυτές, τόσο σε μακροβιότητα όσο και σε ευγονία, οφείλονται στην καθημερινή κατανάλωση βασιλικού πολτού. O βασιλικός πολτός είναι πλούσιος σε μεταλλικά άλατα και κυρίως ασβέστιο, κάλιο και μαγνήσιο. Είναι πηγή βιταμινών, ενζύμων και μιας ομάδας συστατικών που μέχρι σήμερα έχουν μείνει απροσδιόριστα. Η περιεκτικότητα του βασιλικού πολτού σε όλα αυτά τα θρεπτικά στοιχεία τον καθιστά μια τροφή με πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων:
● Τονώνει τους κουρασμένους και ταλαιπωρημένους οργανισμούς και επισπεύδει την ανάρρωσή τους.
● Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
● Θεωρείται ότι τονώνει την ερωτική επιθυμία.
● Συντελεί στην καλή υγεία του δέρματος και των ιστών.
● Έχει αντισηπτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες.
Κερί. Το κερί είναι άλλο ένα προϊόν της μέλισσας με πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Παράγεται από τους κηρογόνους αδένες στην κοιλιά των θηλυκών μελισσών και τους χρησιμεύει για να κατασκευάζουν τις κυψέλες. Το μάσημα άσπρου και άγευστου φυσικού κεριού θεωρείται ότι κάνει καλό σε όσους έχουν ορθοδοντικές προσθήκες. Έχει επουλωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και γι’ αυτό είναι ιδανικό για να καταπραΰνει τραυματισμούς ή ερεθισμούς του στόματος. Το κερί χρησιμοποιείται για την κατασκευή κεριών, περιέχεται σε φαρμακευτικά προϊόντα (π.χ. υπόθετα, αλοιφές για δερματοπάθειες και εγκαύματα κλπ.) και σε πολλά καλλυντικά (κραγιόν, κρέμες κλπ.).
Προσοχή! Η ποσότητα των προϊόντων κυψέλης που θα καταναλώσετε δεν πρέπει να υπερβαίνει τις δόσεις που αναγράφονται στην ετικέτα.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χαράλαμπο Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο, διατροφολόγο, και την κ. Γιάννα Περγαντά, φαρμακοποιό.
Πηγές: «
Μέλι στη ζωή μας», της Μυρσίνης Λαμπράκη, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Αντιγραφή από το site www.vita.gr
