Η αγορά μελιού της Γερμανίας

Ι. Βασικά μεγέθη της αγοράς
Καταναλωτικές συνήθειες

Η κατά κεφαλήν κατανάλωση μελιού στη Γερμανία είναι η υψηλότερη παγκοσμίως, και κυμαίνεται μεταξύ 1,1 και 1,2 κιλών ετησίως. Ωστόσο, κατά τα έτη 2008 και 2009 παρατηρήθηκε καθοδική τάση, η οποία αποδίδεται στην άνοδο των τιμών, και υπολογίζεται ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση έχει περιοριστεί στο 1 κιλό ετησίως.
Η πτωτική αυτή τάση καταγράφεται και στην έρευνα αγοράς της Axel Springer Marktforschung, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο σε δείγμα 31.000 ατόμων περίπου. Βάσει της έρευνας προκύπτει ότι, το 2010 το ποσοστό των Γερμανών για το οποίο η κατανάλωση μελιού είναι καθημερινή συνήθεια περιορίστηκε από το 12,4% στο 11,8%, ενώ το ποσοστό εκείνων που κατανώλουν μέλι μία ή περισσότερες φορές την εβδομάδα περιορίστηκε από το 49,4% στο 45,6%.

Παραγωγή,  εισαγωγές και εξαγωγές
Η εγχώρια παραγωγή μελιού κυμαίνεται μεταξύ 14.000-20.000 τόννων ετησίως και δεν επαρκεί για την κάλυψη της υψηλής εγχώριας ζήτησης, που ανέρχεται σε περίπου 90.000 τόννους. Έτσι, περισσότερο από τα τρία τέταρτα της ζήτησης καλύπτονται από εισαγωγές, η αξία των οποίων υπολογίζεται στα 172 εκ. € (για το 2008).
Η εγχώρια παραγωγή το 2009, όπως και το 2008 ήταν χαμηλή, φθάνοντας τους 16.400 τόννους και ήταν μειώμενη κατά περίπου 20% σε σχέση με τα επίπεδα των ετών 2003-2006.
Οι εισαγωγές μελιού της Γερμανίας το 2009 σημείωσαν για τρίτη συνεχή χρονιά μείωση, με αποτέλεσμα το 2009 να είναι στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Σε σχέση με το 2008, οι εισαγωγές μελιού σημείωσαν πτώση κατά 11%, περιοριζόμενες στους 82.590 τόννους.
Όπως και το 2008, η μείωση των εισαγωγών το 2009 οφείλεται (με βάση τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Warenverein) στην ελλιπή προσφορά από τις χώρες της ΕΕ, η οποία δεν αντισταθμίστηκε με εισαγωγές από τρίτες χώρες. Η Γερμανία εισάγει μέλι συνολικά από 14 χώρες-μέλη της ΕΕ και 18 χώρες εκτός ΕΕ.

Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής αποτελούν την κυριότερη περιοχή προέλευσης των γερμανικών εισαγωγών: η Αργεντινή καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των γερμανικών εισαγωγών (28% το 2009), ενώ μεγάλες ποσότητες μελιού εισάγονται και από το Μεξικό, την Ουρουγουάη και τη Χιλή. Αθροιστικά, από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής προέρχεται το 70% των εισαγωγών μελιού της Γερμανίας.
Εντυπωσιακή άνοδος σημειώθηκε το 2009 στις εισαγωγές από τη Βραζιλία (κατά περίπου 200%), η οποία αποτελεί βασικό προμηθευτή βιολογικού μελιού.
Από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προήλθε το 2009 το 21,13% των εισαγωγών. Κυριότερες προμηθεύτριες χώρες το 2009 ήταν κατά σειρά η Ρουμανία (4.262 τόννοι, ποσοστό 5,2% των γερμανικών εισαγωγών), η Ισπανία (3.179 τόννοι, 3,9%) και η Βουλγαρία (2.818 τόννοι, 3,4%), ενώ ακολουθούν η Ουγγαρία, Ιταλία, Τσεχία και Γαλλία.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης, ότι το 2009 συνεχίστηκε η ανοδική πορεία των εισαγωγών από την Κίνα. Οι εισαγόμενες ποσότητες δεν έχουν προσεγγίσει ακόμα τα επίπεδα προ του 2002 (δηλαδή προ της απαγόρευσης εισαγωγών, η οποία ίσχυσε για το διάστημα Μάρτιος 2002- Σεπτέμβριος 2004) και γενικά οι εισαγωγές μελιού από την Κίνα είναι πιο περιορισμένες στη Γερμανία σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Βάσει των στοιχείων του Συνδέσμου Εισαγωγέων Warenverein, το 2008 η Κίνα ήταν ο δεύτερος προμηθευτής της ΕΕ, μετά την Αργεντινή, ενώ για τη Γερμανία μόλις η δέκατη προμηθεύτρια χώρα (με μερίδιο 2,87% επί του συνόλου των εισαγωγών), καθώς οι Γερμανοί εισαγωγείς δεν θεωρούν την Κίνα ως εναλλακτική επιλογή, που να ικανοποιεί τα κριτήρια ποιότητάς τους.
Οι εξαγωγές μελιού της χώρας μας σημείωσαν αύξηση το 2009 έναντι του 2008 σε όρους αξίας (+7,7%, περίπου 915 χιλ. €). Σε όρους ποσότητας σημειώθηκε μείωση κατά 12%. Έτσι, οι εξαγωγές μας έφτασαν τους 148 τόννους - ποσοστό περίπου 2 τοις χιλίοις των εισαγωγών μελιού της Γερμανίας.

ΙΙ. Διανομή - Πωλήσεις – Συσκευασία
Ο κύκλος εργασιών για το μέλι σημείωσε το 2009 άνοδο κατά περίπου 40 εκ. € (+17,3% έναντι του 2008) και έφτασε τα 272,5 εκ. €. Η άνοδος αυτή οφείλεται σε αυξήσεις τιμών, καθώς οι πωλήσεις σε όρους ποσότητας παρέμειναν περίπου σταθερές.

Τα discounter αποτελούν σημαντικό κανάλι διανομής για το μέλι, καθώς το μερίδιο αγοράς τους ανήλθε το 2009 σε 47,5 % (2008: 46,7%).
Οι πωλήσεις μελιών – σπεσιαλιτέ σημείωσαν το 2009 αύξηση κατά 2,5% (σε όρους αξίας), ενώ όπως και το 2008, αύξηση σημείωσαν και οι πωλήσεις βιολογικού μελιού, του οποίου το μερίδιο αγοράς σε όρους αξίας έφτασε το 10%, έναντι 8% την προηγούμενη χρονιά.
Έτσι, φαίνεται ότι οι καινοτομίες όπως η σειρά τοπικών σπεσιαλιτέ της Breitsamer Honig που κυκλοφόρησε το 2008, (μέλι από εθνικά πάρκα της Γερμανίας), έχουν βρει απήχηση στους καταναλωτές. Η σειρά περιλαμβάνει 5 κωδικούς, και είναι από τα λίγα προϊόντα που κυκλοφορούν σε μεταλλική συσκευασία, καθώς η πλέον διαδεδομένη συσκευασία για το μέλι στη Γερμανία είναι το γυαλί (βλ. και παράρτημα).

Η πλαστική συσκευασία χρησιμοποιείται κυρίως για μέλια χαμηλής τιμής (π.χ ιδιωτικής ετικέτας, discounters και στη σειρά Flotte Biene της Langnese που δίνει έμφαση στην ευχρηστία της συσκευασίας και απευθύνεται σε παιδιά). Μεμονωμένες περιπτώσεις είναι η χρήση κεραμικής ή χάρτινης συσκευασίας.
Eυρεία διανομή σε supermarket και πολυκαταστήματα έχουν τα προϊόντα της Bihophar, στα οποία συγκαταλέγονται περίπου 60 διαφορετικά είδη μελιού. Το 2009 η Bihophar διεύρυνε τη σειρά των διεθνών προϊόντων της, η οποία περιλαμβάνει πλέον μέλι από 7 χώρες:

Έμφαση στην προέλευση του μελιού δίνει και η premium σειρά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας της αλυσίδας supermarket Rewe (δεύτερης μεγαλύτερης αλυσίδας της Γερμανίας) “Rewe Feine Welt”, στην οποία συμπεριλήφθηκαν στο τέλος του 2010 τρεις κωδικοί μελιού: μέλι λεβάντας από την Προβηγκία, μέλι ανθέων από το Γιουκατάν (Μεξικό) και μέλι ανθέων από την Κούβα. Ενδιαφέρον είναι ότι έχουν επιλεγεί για τη σειρά αυτή προϊόντα από δύο χώρες, από τις οποίες η Γερμανία εισάγει μεγάλες ποσότητες μελιού, το Μεξικό και η Κούβα (δεύτερη και δωδέκατη προμηθεύτρια χώρα αντιστοίχως), γεγονός που δεν είναι ωστόσο γνωστό στον τελικό καταναλωτή, δεδομένου ότι συνήθως το μέλι από αυτές τις χώρες φέρει απλώς την επιγραφή «μέλι από χώρες εκτός ΕΕ».

Σημειώνεται, τέλος, ότι ορισμένοι σημαντικοί προμηθευτές μελιού (Breitsamer, Bihophar) έχουν συμπεριλάβει στα προϊόντα τους και μέλι Transfair, που φέρει την πιστοποίηση του Συνδέσμου Fairtrade (http://www.transfair.org/).

ΠΗΓΗ : ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ